کمیسیون ماده ۱۶ رسیدگی به شکایات جانبازان

در این مقاله کمیسیون ماده ۱۶ رسیدگی به شکایات جانبازان به عنوان مرجع رسیدگی به هرگونه مشکل در رابطه با اجرای قوانین و مقررات موضوع جانبازان معرفی شده و وظایف و نحوه رسیدگی و اختلافات تبیین شده است.

تعریف کمیسیون ماده ۱۶ رسیدگی به شکایات جانبازان

بنیاد شهید استان مکلف است در صورت بروز هرگونه مشکل در رابطه با اجرای قوانین و مقررات موضوع جانبازان توسط دستگاه‌های شمول قانون، به منظور جلوگیری از هرگونه ایجاد تنش و تعارض با دستگاه‌های اجرایی در وهله اول موضوع را با مذاکره و مکاتبه پیگیری کند و حداکثر تلاش خود را جهت حل و فصل اختلاف به کار گیرد. البته در صورت عدم حل و فصل اختلاف نیز، برای موضوع پرونده تشکیل دهد و از طریق کمیسیون ماده 16 پیگیری کند.

بنیاد شهید و امور ایثارگران به عنوان متولی امور ایثارگران و در راستای حل و فصل مسائل آنان مکلف به تشکیل کمیسیون ماده 16 شده است؛ رسیدگی به کلیه شکایات ایثارگران در خصوص عدم اجرای قانون نیز در کمیسیون ماده 16 رسیدگی به شکایات جانبازان قابل طرح می‌باشد.

 

ترکیب اعضای کمیسیون ماده ۱۶ رسیدگی به شکایات جانبازان

بنیاد مجاز است با موافقت ولی‌فقیه یا نماینده وی کمیسیونی را به نام کمیسیون رسیدگی به شکایات جانبازان با ترکیب زیر تشکیل دهد:

• دو نفر از بنیاد شهید
• یک نفر از سازمان امور اداری و استخدامی کشور
• یک نفر از وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
• یک نفر از وزارت کار و امور اجتماعی
• یک نفر از دستگاه ذی‌ربط

وظایف کمیسیون ماده ۱۶

وظایف کمیسیون ماده ۱۶ رسیدگی به شکایات جانبازان به شرح ذیل است:

الف) رسیدگی به شکایات جانبازان، آزادگان و فرزندان شهداء از عدم اجرای مفاد قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان اعم از:

• تعیین تکلیف در موارد اختلاف نظر در تشخیص و تطبیق جانباز
• اعتراض به میزان درصد
• بازگشت به کار
• حالت اشتغال و از کارافتادگی کلی
• افزودن مدت خدمت در جبهه بدون کسور بازنشستگی از هر نظر جزو سنوات خدمت قابل قبول بازنشستگی
• حفظ شئون جانبازان
• تبدیل وضعیت استخدامی به رسمی، ثابت یا عناوین مشابه
• کسر ساعت کار جانبازان
• ایجاد پست همطراز
• معافیت واحدهای غیردولتی از حق بیمه کارفرمایی در صورت استفاده از مستخدم جانباز
• پرستاری و مراقبت ویژه از جانبازان
• ماموریت آموزشی
• اولویت قرار دادن جانبازان در اعطای تسهیلات رفاهی، اجتماعی و اقتصادی
• شهید محسوب نمودن جانبازانی که به دلیل ضایعات ناشی از جانبازی فوت می‌نمایند.
• تطبیق وضعیت جانبازان با این قانون درخصوص آن دسته از جانبازانی که قبل از تصویب قانون استخدام شده‌اند.
• احتساب یک مقطع تحصیلی بالاتر از نظر امتیازات شغلی
• مرخصی استعلاجی

ب) رسیدگی به شکایات جانبازان 25% و بالاتر، آزادگان، خانواده شاهد (شامل: پدر، مادر، همسر، فرزندان) از عدم اجرای قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و همچنین قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1400-1396) اعم از:

• خدمات مسکن
• معافیت از پرداخت هزینه های عوارض صدور پروانه های ساختمانی، عوارض شهرداری و نوسازی و… برای یکبار
• معافیت از پرداخت هزینه انشعاب آب و فاضلاب، برق، گاز و … برای یکبار
• معافیت از پرداخت هزینه آماده‌سازی
• خدمات بیمه بهداشتی، درمانی (همگانی، مکمل، خاص)
• تامین هزینه بهداشتی-درمانی
• سهمیه‌ های استخدامی
• استخدام یکی از فرزندان شهید، جانبازان 25% و بالاتر، آزاده و… پس از بازنشستگی یکی از ایثارگران
• تبدیل وضعیت استخدامی مشمولان به رسمی قطعی
• تنزل پست
• پرداخت یارانه به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد برای همسر و والدین شاهد، جانبازان و آزادگان برای نگهداری از عائله تحت تکفل محجور و معلول
• پرداخت مستمری برای والدین شاهد
• سنوات ارفاقی برای بازنشستگی پیش از موعد همسران شاهد
• حق سرپرستی
• حق پرستاری و حق همیاری برای والدین، همسران و فرزندان شهداء دارای بیماری‌های خاص و یا صعب‌العلاج یا محدودیت جسمی و حرکتی
• احتساب مدت خدمت داوطلبانه در جبهه قبل از استخدام و اشتغال، جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به ماخذ مشاغل سخت و زیان‌آور
• اعطای امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر برای شهداء
• تامین حداقل معاش برای ایثارگران بیکار
• همطرازی حقوق ایثارگران مشمول قانون از کار افتادگی کلی با کادر نیروهای مسلح
• حقوق و مزایای ایثارگران مشمول قانون حالت اشتغال
• دریافت معادل آخرین حقوق و مزایا برای ایثارگران مشمول قانون حالت اشتغال
• معافیت هزینه بلیط مسافرت
• معافیت از انجام خدمت وظیفه عمومی
• مجوز ورود به محدوده طرح ترافیک
• تهیه خودرو
• تامین 50% هزینه بیمه عمر
• کمک هزینه فوت
• هدیه ازدواج
• تسهیلات بانکی بابت مساعدت در امر ازدواج
• فوق‌العاده ایثارگری
• بیمه درمان فرزندان ذکور شهداء
• پرداخت مرخصی استحقاقی و عملیاتی استفاده نشده شهداء
• تسهیلات اجتماعی برای مشمولین قانون حالت اشتغال
• معافیت از مالیات
• محاسبه مرخصی‌های استحقاقی آزادگان
• سهمیه صدور پروانه سردفتری، وکالت، مجوز کارشناسان رسمی دادگستری
• سهمیه صدور دفاتر خدمات قضایی و الکترونیک، سردفتری، وکالت، مجوز کارشناسان دادگستری
• بازگشت به کار
• انتقال دانشجو
• پرداخت هزینه شهریه دانشجویی
• سهمیه ورود به دانشگاه
• اعضای هیأت علمی

نحوه رسیدگی کمیسیون ماده ۱۶

متقاضیان برای تشکیل پرونده باید به نمایندگی‌های کمیسیون در استان‌ها مراجعه کنند و پرونده تشکیل بدهند.

الف- مراجعه به کارشناس و طرح موضوع

ب- بررسی مدارک و مکاتبه با سازمان

ج- ثبت سیستمی مدارک و ثبت درخواست و ارسال فیزیکی پرونده بعد از تایید

در صورت عدم اجرای رأی کمیسیون ماده ۱۶ توسط دستگاه مشمول قانون ابتدا به استناد قانون مجازات اسلامی اخطاریه صادر می‌شود و در صورت عدم تمکین از طریق دادسرای کارکنان دولت و یا سایر مراجع صالح این امر پیگیری می‌شود.

در صورتی که در فرآیند بررسی پرونده شکایتی، رأی به ورود شکایت صادر شود، دستگاه مربوطه مکلف به اجرای رأی است و در صورتی که رأی به رد شکایت توسط کمیسیون ماده ۱۶ صادر شود، فرد ایثارگر می‌تواند از رأی صادر شده در دیوان عدالت اداری شکایت کند.

دیوان عدالت اداری به استناد آیین دادرسی و در صورت محق دانستن ایثارگر با اشاره به مستندات قانونی، پرونده را به کمیسیون ارجاع می‌دهد تا مجدداً مورد بررسی قرار گیرد. پس از بررسی مجدد در صورتی که بر اساس مستندات قانونی دیوان عدالت اداری قابل استناد در جلسه باشد، رأی به نفع ایثارگر صادر می‌شود و در غیر این صورت پرونده مجدداً رد می‌شود که در این صورت ایثارگر می‌تواند بار دیگر به دیوان مراجعه و برای بار دوم شکایت تنظیم کند. در این حالت دیوان رأسا نسبت به صدور رأی اقدام می‌کند.

نکات کمیسیون ماده ۱۶ رسیدگی به شکایات جانبازان

• دستگاه‌های مشمول این قانون مکلفند حسب درخواست جانبازانی که تا تصویب این قانون در خدمت دستگاه بوده‌اند، فقط یک‌بار نسبت به اعاده به خدمت آنان اقدام کنند.
• جانبازانی که از سوی مراجع قضایی یا هیأت‌های رسیدگی به تخلفات اداری و یا کمیته‌های انضباطی و یا سایر مراجع قانونی مشابه از کار برکنار شده‌اند مشمول این ماده نخواهند شد.
• تصمیمات کمیسیون ماده 16 قطعی و لازم‌الاجرا است و عدم اجرای به موقع آن خلاف قانون محسوب می‌شود و قابل تعقیب در مراجع ذیصلاح است.
• تنها مرجع نقض‌کننده رأی کمیسیون ماده 16، دیوان عدالت اداری است.
• کمیسیون نمی‌تواند درخصوص دستگاه‌های خصوصی رأی صادر کند، اما به استناد بند ب ماده ۲ قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران حتی دستگاه‌های خصوصی باید قانون جامع را اجرا کنند.

مستندات

• قانون تسهیلات استخدامی جانبازان و قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران
• قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران

سخن پایانی

این کمیسیون از یک جایگاه قانونی و مرجع شبه قضایی برخوردار و آراء آن قابل اجرا است. از سال ۷۷ تاکنون، ۷۰ هزار پرونده در کمیسیون تشکیل شده که بیش از ۶۰ هزار پرونده مورد رسیدگی قرار گرفته و به صدور رأی نهایی منجر شده است.