کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

در این مقاله به نقش وزارت مسکن و شهرسازی درخصوص تشخیص عمران و احیاء و تعیین نوع زمین دایر و تمیز بایر از موات پرداخته شده است.
در همین راستا صلاحیت کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری تبیین شده است، در این مقاله با ما همراه باشید تا با مراحل رسیدگی به درخواست‌ آشنا شوید.

تعریف کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

ماده 12 قانون زمین شهری، تشخیص عمران و احیاء و تعیین نوع زمین دایر و تمیز بایر از موات را به عهده وزارت مسکن و شهرسازی قرار داده است و بر همین اساس مقرر کرده است که نحوه تشخیص نوع اراضی موضوع ماده 12 قانون زمین شهری به موجب دستورالعملی که وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و به موقع اجرا می گذارد خواهد بود.

براساس دستورالعمل اجرایی مواد یک و چهارده آیین‌نامه قانون زمین شهری، تشخیص عمران و تعیین نوع زمین به کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری محول شده است.

از نظر شهرداری هر قطعه زمین که در شهر یا حاشیه شهر وجود داره خارج از 3 نوع دسته‌بندی نیست:

نخست: زمین‌های دایر

از نظر شهرداری زمینی دایر است که دور آن قطعه زمین دیوارکشی شده باشد یعنی حریم آن مشخص باشد و علاوه بر آن درون آن زمین دارای پوشش گیاهی یا یک بنا باشد. زمین دایر، زمینی است که از آن استفاده و بهره‌داری می‌شود.

دوم: زمین‌های بایر

از نظر شهرداری زمینی بایر است که دور آن دیوار‌کشی شده یا دارای پوشش گیاهی باشد و یا بنایی در آن باشد. یعنی یکی از 3 شرط را داشته باشد.

سوم: زمین‌های موات

زمینی که نه در دورش دیوارکشی شده باشد و نه دارای پوشش گیاهی و نه بنایی درون آن باشد به آن زمین، زمین موات می‌گویند.

ترکیب اعضا کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری متشکل از 3 نفر مرکب از نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی با حکم وزیر مسکن تشکیل می‌گردد.

وظایف کمیسیون ماده 12

وظایف کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری به شرح ذیل است:

• وصول استعلام ادارات دولتی ذیربط و پاسخ به استعلامات مذکور در خصوص نوع زمین
• بررسی وضعیت مورد استعلام از لحاظ بلامانع بودن طرح در کمیسیون
• تکمیل پرونده و ارجاع آن به کمیسیون
• جمع‌آوری آراء کمیسیون و ابلاغ آنها به مالکین یا درج در روزنامه کثیرالانتشار
• ارسال یک نسخه از آراء صادره به اداره کل زمین شهری استان
• تهیه آمار از فعالیت‌های کمیسیون
• جمع‌آوری مدارک لازم جهت دفاع در محاکم

نحوه رسیدگی

کمیسیون پس از بازدید از محل، تحقیقات لازم از معمرین، استماع دفاع مالکین و وکیل آن‌ها، بررسی اسناد موجود در پرونده و تطبیق کروکی با نقشه هوایی، با اکثریت اعضاء اقدام به صدور رأی می‌نماید.

اراضی غیرقابل طرح در کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

• اراضی متعلق به شهرداری‌ها و شرکت‌های وابسته به شهرداری
• اراضی دارای گواهی عمران
• اراضی متعلق به دولت

مدارک لازم جهت ارائه به کمیسیون ماده 12  قانون زمین شهری

• فتوکپی سند مالکیت و در صورت عدم دسترسی به مدارک مالکیت، آخرین استعلام ثبتی دو نسخه
• رونوشت یا فتوکپی نقشه ثبتی و درصورت نبود کروکی دقیق ملک انعکاس موقعیت ملک بر روی نقشه هوایی با مقیاس متناسب

مراحل رسیدگی به درخواست‌

• وصول درخواست از طرف مراجع درخواست‌ کننده
• ارسال مشخصات ثبتی زمین و دو نسخه رونوشت یا فتوکپی نقشه ثبتی
• در صورت نداشتن نقشه یاد شده ارسال دو نسخه کروکی دقیق زمین منطبق با سوابق ثبتی و وضع محل زمین
• انعکاس موقعیت ملک روی نقشه هوائی با مقیاس مناسب و ارسال به کمیسیون

گاهی درخواست‌کننده به مدارک مالکیت دسترسی ندارند. در این صورت درخواست‌کننده موظف است آخرین استعلام ثبتی و نام آخرین مالک یا مالکین را که با حضور و امضاء نماینده اداره ثبت تنظیم شده باشد به کمیسیون تسلیم نماید.

پس از صدور نظریه، پرونده مستقیما به دبیرخانه کمیسیون ارجاع می‌گردد . ابلاغ رأی صرفا پس از بررسی از طریق دبیرخانه کمیسیون صورت می‌گیرد .

در مواردی که نیاز به طرح قسمت مشخصی از یک پلاک دارای وضعیت ثبتی مشاع در کمیسیون باشد لازم است:

1- قسمت مذکور مفروزالرعیه بوده و با کروکی امضاء شده خود آن مشخص و مساحت دقیق نیز روی کروکی پیاده گردد.

2-  هنگام صدور رأی دو نکته زیر در متن رای ذکر شود:

الف: نظریه کمیسیون روی قسمتی که صادر می شود قابل تسری به قسمت های دیگر ملک نخواهد بود.

ب: نظریه مذکور صرفا از جهت تعیین نوع زمین ارائه شده و مدارکی برای تثبیت مالکیت متقاضی روی ملک مورد نظر نخواهد بود.

اعتراض به رأی صادره از کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری

دارندگان اسناد عادی: دارندگان اسناد عادی قبل از اعتراض به رأی صادره به خواسته ابطال رأی کمیسیون ابتدائاً باید دادخواستی به طرفیت وزارت مسکن و شهرسازی به خواسته تأیید صحت تاریخ تنظیم سند عادی و نیز صحت معامله تقدیم دادگاه عمومی کرده و در این مورد حکم اخذ نمایند.

دارندگان اسناد رسمی: برخلاف دارندگان اسناد عادی، دارندگان اسناد رسمی به لحاظ رسمیت داشتن مالکیت آنها مستقیماً می‌توانند به رأی کمیسیون در دادگاه عمومی محل وقوع ملک اعتراض نمایند.

نکات

• آراء صادره از کمیسیون قابلیت اعتراض دارد. مرجع صالح رسیدگی به اعتراض دادگاه عمومی محل وقوع زمین است و مهلت اعتراض از تاریخ اعلام رای 3 ماه تعیین شده است.
• آراء صادره باید عاری از هرگونه قلم‌خوردگی و لاک‌گرفتگی باشد. مشخصات دقیق پلاک اعم از مالک و شماره پلاک و مساحت و… آن باید در نظریه قید گردد.
• رأی صادره می‌بایست مستدل و متکی به شواهد و مدارک صادر گردد.
• تعیین نوع دایر به صورت باغ، مزروعی آبی و یا مزروعی دیم مزروعی مشتمل بر تعدادی درخت، ساختمان و کارگاه ضروری است.

مستندات

• قانون زمین شهری
• آیین‌نامه قانون زمین شهری