نحوه مطالبه خسارت تاخیر تادیه از دولت

باتوجه به ضرورت تامین اولیه بودجه سازمان و یا دستگاه اجرایی، مطالبه خسارت تاخیر تادیه از دولت با احکام مطالبه خسارت تاخیر تادیه از اشخاص متفاوت است. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با  شرایط مطالبه خسارت تاخیر تادیه آشنا شوید.

نحوه مطالبه خسارت تاخیر تادیه از دولت

به طور کلی درخصوص امکان یا عدم امکان مطالبه خسارت تاخیر تادیه از دولت اختلاف نظر وجود دارد اما طبق قوانین موجود این خطارت قابل دریافت خواهد بود.

1) براساس نظریه مشورتی شماره 1832/99/7 مورخ 1399/11/29، طبق ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ از جمله شرایط امکان محکومیت محكوم علیه به پرداخت دین با محاسبه شاخص سالانه بانک مرکزی، تمکن مدیون است که در مورد ادارات و مؤسسات دولتی با لحاظ ماده واحده قانون نحوه پرداخت محکوم به دولت و عدم تأمین و توقیف اموال دولتی مصوب ۱۳۶۵ شرط تمکن وقتی محقق می شود که محکوم به در بودجه منظور شده باشد.
اساساً با لحاظ قسمت اخیر ماده واحده مذکور، حتی در صورت تأمین اعتبار در بودجه، اگر مسئول مربوطه از پرداخت محکوم به استنکاف کند، در صورت ثبوت تخلف به انفصال از خدمت دولت محکوم خواهد شد و اگر این استنکاف سبب وارد شدن خسارت به محکوم له باشد، مستنکف ضامن خسارت وارده است که با این ترتیب از آنجا که کیفیت اجرای احکام قطعی علیه دولت و مؤسسات دولتی با احکام صادره علیه اشخاص حقیقی و حقوقی حقوق خصوصی متمایز و متفاوت است و اجرای حکم علیه دولت و مؤسسات دولتی منوط به تأمین اعتبار در بودجه خواهد بود؛ لذا مستلزم تأدیه خسارت تأخیر تأدیه نیست و ضمان خسارت وارده به محکوم له متوجه شخص مستنکف است.
بدیهی است پس از گذشت مدت مندرج در ماده واحده قانون نحوه پرداخت محکوم به دولت وعدم تأمین و توقیف اموال دولتی مصوب ۱۳۶۵ صدور حکم به پرداخت خسارت تأخیر تأدیه بلامانع است.

2) براساس ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، در دعاوی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد.

3) براساس ماده واحده قانون نحوه پرداخت محکوم به دولت و عدم تأمین و توقیف اموال دولتی، مطالبه خسارت تاخیر تادیه از دولت غیرقانونی عنوان نشده است. علاوه بر این قانونگذار نیز اجازه اعطای چنین امتیاز تبعیض آمیزی به نفع دولت را ندارد و به ضرر شهروندان خواهد بود. به عبارت دگیر استثنا کردن دولت از این قضیه مبنای قانونی ندارد و خلاف اصل برابری اشخاص در برابر قانون است.

4) مطابق دادنامه مورخ 1392/08/04 به شماره  9209972130600757، پس از قطعیت طلب ناشی از قرار گرفتن زمین خواهان در طرح دولتی، خسارت تأخیر تأدیه قابل محاسبه است و مهلت قانونی یک و نیم ساله دولت جهت پرداخت بدهی مانع از تعلق خسارت تأخیر تأدیه به بدهی موصوف در این مدت نخواهد بود.

امکان یا عدم امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از شهرداری

براساس نظریه مشورتی شماره 1832/99/7 مورخ 1399/11/29، با توجه به مفاد ماده واحده قانون راجع به منع توقیف اموال منقول و غیرمنقول متعلق به شهرداری ها مصوب ۱۳۶۱، تأمین و توقیف اموال شهرداری ها موکول به صدور حکم قطعی شده و برای پرداخت محکوم به، به شهرداری ها مهلت داده شده است، که اگر در سال مورد عمل شهرداری اعتبار لازم را برای پرداخت وجه محکوم به نداشته باشد، در این صورت باید از بودجه سال آتی خود بدون احتساب خسارت تاخیر تادیه وجه محکوم به را به محکوم لهم پرداخت نماید.

حال که امکان مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از دولت و شهرداری وجود دارد، در ادامه به شرایط و نحوه مطالبه خسارت تاخیر تادیه پرداخته می شود.

شرایط مطالبه خسارت تاخیر تادیه

براساس ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی، طلبکار می تواند با یکسری شرایط علاوه بر دریافت اصل طلب خود، برای تاخیر مدیون در پرداخت بدهی از بدهکار خسارت تاخیر تادیه دریافت کند. بگیرد:

1- طلب از نوع وجه رایج (پول) باشد.

2- طلبکار از بدهکار درخواست دریافت طلب کرده باشد. برای مثال ارسال اظهارنامه، تقدیم دادخواست و… ازجمله راه های اثبات درخواست طلب است.

3- مدیون توانایی مالی برای پرداخت بدهی را داشته باشد.

4- مدیون با وجود داشتن توانایی مالی از پرداخت بدهی خویش خودداری کند.

مبنای محاسبه خسارت تأخیر تأدیه

مبنای محاسبه خسارت تاخیر تادیه، نرخ تورم است و خسارت تاخیر از تاریخ مطالبه تا پرداخت محاسبه می شود.

نحوه مطالبه خسارت تاخیر تادیه

در ابتدا برای مطالبه خسارت تاخیر تادیه بایستی دادخواست تقدیم شود. دادخواست ارائه شده به دادگاه پس از ثبت توسط مدیر دفتر دادگاه، به یکی از شعب حقوقی واگذار و سپس وقت رسیدگی تعیین می شود.

 

سخن پایانی این مقاله

اگر درخصوص نحوه ی مطالبه خسارت تاخیر تادیه سوالی داشتید می توانید از مشاوره های کارشناسان و وکلای وکیل عدلیه  بهره مند شوید. همینطور می توانید در بخش دیدگاه که در انتهای مقاله قرار دارد سوال خود را مطرح نموده و در اسرع وقت جواب سوالتان را دریافت نمایید.