دعوای اعتراض به فسخ قرارداد پیمانکاری

دعوای اعتراض به فسخ قرارداد پیمانکاری ، یکی از دعاوی رایجی است که پیمانکاران پس از فسخ قرارداد بر علیه کارفرما اقامه کرده و در ضمن آن، خواستار ابطال ضمانته های قرارداد نیز می شوند. در این مقاله قصد داریم به دعوای اعتراض به فسخ قرارداد پیمانکاری و ابعاد آن بپردازیم.

 

فسخ قرارداد چیست؟

فسخ یک عمل حقوقی یک طرفه است که یکی از طرفین قرارداد بنابر اختیارات قانونی که در برای وی درنظر گرفته شده است، اقدام به انحلال قرارداد می نماید. نکته ای که باید در خصوص فسخ درنظر داشته باشید، این است که اعتبار فسخ مربوط به آینده بوده، ولذا اعمال صورت گرفته بر اساس قرارداد، حتی پس ازفسخ نیز معتبر می باشد.

دعوای اعتراض به فسخ قرارداد پیمانکاری چیست؟

دعوای اعتراض به فسخ قرارداد پیمانکاری ، دعوایی است که پیمانکار در قراردادهای پیمانکاری دولتی یا قراردادهای پیمانکاری مطرح می کند. بدین شکل که پس از اعلام فسخ قرارداد پیمانکاری از سوی کارفرما یا پیمانکار، با توجه به نوع قرارداد، طرف مقابل به منظور جلوگیری از ضبط ضمانت نامه های خود و جلوگیری از آثاری که فسخ قرارداد پیمانکاری با خود به همراه دارد، این دعوا را مطرح می نماید تا انحلال قرارداد پیمانکاری را به ماده ۴۸ شرایط عمومی پیمان مرتبط گردانده و حقوق درنظر گرفته برای خود را طبق این ماده احیا نماید.

 

فسخ پیمانکاری در قراردادهای خصوصی و عمومی

وضعیت فسخ قرارداد پیمانکاری ، در قراردادهای خصوصی و دولتی با هم متمایز است. در قرارداد خصوصی، هر دو طرف قرارداد می توانند بر اساس آنچه در قرارداد پیش بینی شده است، نسبت به فسخ قرارداد اقدام کنند. اما در قراردادهای دولتی، بر اساس ماده 46 شرایط عمومی پیمان، تنها کارفرمای دولتی است که حق فسخ قرارداد را دارد.

 

انواع قسخ در قراردادهای پیمانکاری

مادۀ 46 شرایط عمومی پیمان، در بندهای الف و ب خود، دو نوع فسخ قرارداد پیمانکاری را به رسمیت شناخته است.

 

فسخ بر اساس بند الف مادۀ 46 شرایط عمومی پیمان

بر اساس بند الف مادۀ 46 شرایط عمومی پیمان، کارفرما می تواند در صورت تحقق هر یک از موارد زیر، پیمان را طبق ماده ۴۷ فسخ نماید و پیمانکار نیز می تواند در اعتراض دعوای اعتراض به فسخ پیمانکاری را مطرح نماید:

• تأخیر در تحویل گرفتن کارگاه برای شروع عملیات موضوع پیمان، بیش از نصف مدت تعیین شده در بند (ب) ماده ۲۸.
• تأخیر در ارائه برنامه زمانی تفصیلی به مدت بیش از نصف مهلت تعیین شده برای تسلیم آن.
• تأخیر در تجهیز کارگاه برای شروع عملیات موضوع پیمان، بیش از نصف مدت تعیین شده در بند (ج) ماده ۴ موافقتنامه. فسخ پیمان در این حالت، در صورتی مجاز است که کارفرما قسمتی از پیش پرداخت را که باید بعد از تحویل کارگاه پرداخت نماید، پرداخت گرده باشد.
• تأخیر در شروع عملیات موضوع پیمان، بیش از یک دهم مدت اولیه پیمان یا دو ماه، هر کدام که کمتر است.
• تأخیر در اتمام هر یک از کارهای پیش بینی شده در برنامه تفصیلی، بیش از نصف مدت تعیین شده برای آن کار با توجه به ماده ۳۰.
• تأخیر در اتمام به مدت بیش از یک چهارم مدت پیمان با توجه به ماده ۳۰.
• عدم شروع کار پس از رفع وضعیت قهری موضوع ماده ۴۳ و ابلاغ شروع کار از سوی کارفرما.
• بدون سرپرست گذاشتن کارگاه یا تعطیل کردن کار، بدون اجازه کارفرما، بیش از ۱۵ روز.
• عدم انجام دستور مهندس مشاور برای اصلاح کارهای انجام شده معیوب، طبق بند (د) ماده ۳۲.
• انحلال شرکت پیمانکار.
• ورشکستگی پیمانکار یا توقیف ماشین آلات و اموال پیمانکار از سوی محاکم قضایی، بگونه ای که موجب توقف یا کندی پیشرفت کار شود.
• تأخیر بیش از یک ماه در پرداخت دستمزد کارگران، طبق بند (و) ماده ۱۷.
• هرگاه ثابت شود که پیمانکار برای تحصیل پیمان یا اجرای آن به عوامل کارفرما حق العمل، پاداش یا هدایایی داده است، یا آنها را واسطه های آنها را در منافع خود سهیم کرده است.

همچنین بر اساس بند ب مادۀ 46 شرایط عمومی پیمان، در صورت احراز موارد زیر، کارفرما پیمان را فسخ می کند:

۱- واگذاری پیمان به شخص ثالث.

۲- پیمانکار مشمول ممنوعیت قانونی ماده ۴۴ گردد، به استثنای حالت پیش بینی شده در بند (ب) آن، برای شمول ماده.

 

دعوای اعتراض به فسخ قرارداد پیمانکاری ، در صلاحیت کدام دادگاه است؟

دعوای اعتراض به فسخ قرارداد پیمانکاری ، مانند سایر دعاوی مربوط به قراردادهای تجاری، در صلاحیت سه دادگاه می باشد که پیمانکار می تواند به تشخیص خود به یکی از آنها، یعنی دادگاه محل اقامت خوانده، دادگاه محل انعقاد قرارداد، و یا دادگاه محل اجرای تعهد مراجعه نماید و دعوای اعتراض به فسخ پیمانکاری را شخصاً یا توسط وکیل متخصص در این زمینه مطرح نماید.