کمیسیون ماده ۱۶ رسیدگی به شکایات جانبازان

با توجه به اهمیت جایگاه جانبازان در جامعه و ضرورت رسیدگی به مشکلات ناشی از ایثارگری آنان، کمیسیون ماده 16 قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان به عنوان مرجعی قانونی جهت رسیدگی به شکایات این عزیزان در خصوص عدم اجرای صحیح قوانین و مقررات مربوطه تشکیل شده است. این کمیسیون با دارا بودن ساختاری مشخص و وظایفی معین، تلاش می‌کند تا ضمن احقاق حقوق جانبازان، زمینه را برای بهره‌مندی کامل آنان از تسهیلات قانونی فراهم آورد. در این مقاله، به بررسی ساختار، وظایف و نحوه عملکرد کمیسیون ماده ۱۶ بنیاد شهید رسیدگی به شکایات جانبازان پرداخته خواهد شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دعاوی تبدیل وضعیت استخدامی از پیمانی به رسمی کلمه “تبدیل وضعیت استخدامی از پیمانی به رسمی” کلیک کنید.

کمیسیون ماده ۱۶ بنیاد شهید چیست؟! رسیدگی به شکایات جانبازان:

کمیسیون ماده ۱۶ چیست؟ برای حل مشکلات و شکایات جانبازان، به ویژه در موارد مربوط به عدم اجرای صحیح قوانین و مقررات، کمیسیون ماده 16 رسیدگی به شکایات جانبازان تشکیل شده است. بنیاد شهید و امور ایثارگران، به عنوان نهاد مسئول رسیدگی به امور ایثارگران، موظف است این کمیسیون را ایجاد کند. اگر جانبازان در پیگیری حقوق خود با مشکلاتی مواجه شوند، یا در اجرای قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان و سایر قوانین مرتبط با ایثارگران، با دستگاه‌های اجرایی به اختلاف برسند، می‌توانند به کمیسیون ماده 16 مراجعه و شکایات جانبازان خود را در این کمیسیون مطرح کنند. بنابراین، کمیسیون ماده ۱۶ قانون جانبازان نقش مهمی در حمایت از حقوق این عزیزان ایفا می‌کند.

ترکیب اعضای کمیسیون ماده ۱۶ رسیدگی به شکایات جانبازان

کمیسیون ماده 16 رسیدگی به شکایات جانبازان، به منظور رسیدگی به مسائل و مشکلات ایثارگران، به ویژه شکایات مربوط به عدم اجرای صحیح قوانین مرتبط با جانبازان، آزادگان و خانواده شهدا تشکیل می‌شود. این کمیسیون، با موافقت ولی‌فقیه یا نماینده ایشان، توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران ایجاد می‌گردد و دارای ترکیب زیر است:

• دو نفر از بنیاد شهید
• یک نفر از سازمان اداری و استخدامی کشور
• یک نفر از وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
• یک نفر از وزارت کار و امور اجتماعی
• یک نفر از دستگاه ذی‌ربط

وظایف کمیسیون ماده ۱۶

وظایف کمیسیون ماده ۱۶ رسیدگی به شکایات جانبازان به شرح ذیل است:

الف) رسیدگی به شکایات جانبازان، آزادگان و فرزندان شهداء از عدم اجرای مفاد قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان اعم از:

• تعیین تکلیف در موارد اختلاف نظر در تشخیص و تطبیق جانباز
• اعتراض به میزان درصد
• بازگشت به کار
• حالت اشتغال و از کارافتادگی کلی
• افزودن مدت خدمت در جبهه بدون کسور بازنشستگی از هر نظر جزو سنوات خدمت قابل قبول بازنشستگی
• حفظ شئون جانبازان
• تبدیل وضعیت استخدامی به رسمی، ثابت یا عناوین مشابه
• کسر ساعت کار جانبازان
• ایجاد پست همطراز
• معافیت واحدهای غیردولتی از حق بیمه کارفرمایی در صورت استفاده از مستخدم جانباز
• پرستاری و مراقبت ویژه از جانبازان
• ماموریت آموزشی
• اولویت قرار دادن جانبازان در اعطای تسهیلات رفاهی، اجتماعی و اقتصادی
• شهید محسوب نمودن جانبازانی که به دلیل ضایعات ناشی از جانبازی فوت می‌نمایند.
• تطبیق وضعیت جانبازان با این قانون درخصوص آن دسته از جانبازانی که قبل از تصویب قانون استخدام شده‌اند.
• احتساب یک مقطع تحصیلی بالاتر از نظر امتیازات شغلی
• مرخصی استعلاجی

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دعاوی کميسيون ماده ٧٧ قانون شهردارىروی کلمه “کميسيون ماده ٧٧ قانون شهردارى” کلیک کنید.

 

ب) رسیدگی به شکایات جانبازان 25% و بالاتر، آزادگان، خانواده شاهد (شامل: پدر، مادر، همسر، فرزندان) از عدم اجرای قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران و همچنین قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1400-1396) اعم از:

• خدمات مسکن
• معافیت از پرداخت هزینه های عوارض صدور پروانه های ساختمانی، عوارض شهرداری و نوسازی و… برای یکبار
• معافیت از پرداخت هزینه انشعاب آب و فاضلاب، برق، گاز و … برای یکبار
• معافیت از پرداخت هزینه آماده‌سازی
• خدمات بیمه بهداشتی، درمانی (همگانی، مکمل، خاص)
• تامین هزینه بهداشتی-درمانی
• سهمیه‌ های استخدامی
• استخدام یکی از فرزندان شهید، جانبازان 25% و بالاتر، آزاده و… پس از بازنشستگی یکی از ایثارگران
• تبدیل وضعیت استخدامی مشمولان به رسمی قطعی
• تنزل پست
• پرداخت یارانه به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد برای همسر و والدین شاهد، جانبازان و آزادگان برای نگهداری از عائله تحت تکفل محجور و معلول
• پرداخت مستمری برای والدین شاهد
• سنوات ارفاقی برای بازنشستگی پیش از موعد همسران شاهد
• حق سرپرستی
• حق پرستاری و حق همیاری برای والدین، همسران و فرزندان شهداء دارای بیماری‌های خاص و یا صعب‌العلاج یا محدودیت جسمی و حرکتی
• احتساب مدت خدمت داوطلبانه در جبهه قبل از استخدام و اشتغال، جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به ماخذ مشاغل سخت و زیان‌آور
• اعطای امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر برای شهداء
• تامین حداقل معاش برای ایثارگران بیکار
• همطرازی حقوق ایثارگران مشمول قانون از کار افتادگی کلی با کادر نیروهای مسلح
• حقوق و مزایای ایثارگران مشمول قانون حالت اشتغال
• دریافت معادل آخرین حقوق و مزایا برای ایثارگران مشمول قانون حالت اشتغال
• معافیت هزینه بلیط مسافرت
• معافیت از انجام خدمت وظیفه عمومی
• مجوز ورود به محدوده طرح ترافیک
• تهیه خودرو
• تامین 50% هزینه بیمه عمر
• کمک هزینه فوت
• هدیه ازدواج
• تسهیلات بانکی بابت مساعدت در امر ازدواج
• فوق‌العاده ایثارگری
• بیمه درمان فرزندان ذکور شهداء
• پرداخت مرخصی استحقاقی و عملیاتی استفاده نشده شهداء
• تسهیلات اجتماعی برای مشمولین قانون حالت اشتغال
• معافیت از مالیات
• محاسبه مرخصی‌های استحقاقی آزادگان
• سهمیه صدور پروانه سردفتری، وکالت، مجوز کارشناسان رسمی دادگستری
• سهمیه صدور دفاتر خدمات قضایی و الکترونیک، سردفتری، وکالت، مجوز کارشناسان دادگستری
• بازگشت به کار
• انتقال دانشجو
• پرداخت هزینه شهریه دانشجویی
• سهمیه ورود به دانشگاه
• اعضای هیأت علمی

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دعاوی شهرداری روی کلمه “شهرداری” کلیک کنید.

 

نحوه رسیدگی کمیسیون ماده ۱۶

برای پیگیری شکایات ایثارگران از طریق کمیسیون ماده 16، متقاضیان باید به نمایندگی‌های استانی کمیسیون ماده ۱۶ بنیاد شهید مراجعه و تشکیل پرونده دهند. فرآیند رسیدگی به پرونده در این کمیسیون شامل مراحل زیر است:

• مراجعه به کارشناس: متقاضی با کارشناس مربوطه دیدار کرده و موضوع شکایت خود را مطرح می‌کند.
• بررسی مدارک: مدارک ارائه شده توسط متقاضی بررسی و در صورت نیاز، مکاتبات لازم با سازمان‌های ذی‌ربط انجام می‌شود.
• ثبت سیستمی و ارسال پرونده: پس از تایید مدارک، اطلاعات به صورت سیستمی ثبت شده و پرونده فیزیکی برای ادامه رسیدگی ارسال می‌گردد.

در صورت عدم اجرای رای نهایی کمیسیون ماده ۱۶ ایثارگران توسط دستگاه مربوطه، ابتدا اخطار قانونی صادر می‌شود. اگر دستگاه همچنان از اجرای رای استنکاف ورزد، موضوع از طریق دادسرای کارکنان دولت یا سایر مراجع قانونی پیگیری خواهد شد.

اگر رای کمیسیون به نفع ایثارگر (ورود شکایت) صادر شود، دستگاه مربوطه موظف به اجرای آن است. چنانچه رای به رد شکایت صادر شود، ایثارگر می‌تواند نسبت به آن در دیوان عدالت اداری اعتراض کند.

در صورت اعتراض ایثارگر به رای کمیسیون ماده 16، دیوان عدالت اداری با بررسی پرونده و استناد به قوانین، در صورت محق دانستن ایثارگر، پرونده را برای بررسی مجدد به کمیسیون ارجاع می‌دهد. پس از بررسی مجدد، اگر رای دیوان برای کمیسیون لازم‌الاجرا تشخیص داده شود، رای به نفع ایثارگر صادر خواهد شد. در غیر این صورت، پرونده مجدداً رد شده و ایثارگر می‌تواند برای بار دوم به دیوان عدالت اداری شکایت کند. در این مرحله، دیوان عدالت اداری راساً اقدام به صدور رای نهایی خواهد کرد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص دعاوی بهره مندی از مزایای مشاغل سخت و زیان آور روی کلمه “بهره مندی از مزایای مشاغل سخت و زیان آور” کلیک کنید.

نکات کمیسیون ماده ۱۶ رسیدگی به شکایات جانبازان

برای اطلاع ایثارگران از نکات کلیدی کمیسیون ماده 16، موارد زیر حائز اهمیت است:

• اعاده به خدمت جانبازان: دستگاه‌های مشمول قانون موظفند در صورت درخواست جانبازانی که پیش از تصویب این قانون در آن دستگاه مشغول به کار بوده‌اند، برای بازگشت به کار جانبازان اقدام نمایند. این اقدام تنها برای یک بار الزامی است.
• محدودیت اعاده به خدمت: جانبازانی که به دلیل احکام قضایی، تخلفات اداری یا انضباطی از کار برکنار شده‌اند، مشمول مفاد مربوط به اعاده به خدمت نخواهند بود.
• اجرای آراء کمیسیون ماده 16: تصمیمات و آرای کمیسیون ماده ۱۶ ایثارگران قطعی و لازم‌الاجرا هستند. عدم اجرای به موقع این آرا تخلف محسوب شده و قابل پیگیری قانونی است. بنابراین، اجرای صحیح مصوبات کمیسیون ماده 16 برای تمامی دستگاه‌ها الزامی است.
• مرجع اعتراض به آراء: تنها مرجع قانونی برای اعتراض و نقض رای کمیسیون ماده 16، دیوان عدالت اداری است.
• صلاحیت کمیسیون در قبال دستگاه‌های خصوصی: کمیسیون ماده 16 صلاحیت صدور رای در خصوص دستگاه‌های بخش خصوصی را ندارد. با این حال، بر اساس قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، دستگاه‌های خصوصی نیز موظف به اجرای این قانون در ارتباط با ایثارگران هستند.

با توجه به نکات فوق، ایثارگران برای پیگیری مسائل مربوط به حقوق جانبازان و شکایات ایثارگران می‌توانند از طریق کمیسیون ماده 16 اقدام نمایند و در صورت لزوم، از طریق دیوان عدالت اداری پیگیری‌های قانونی را ادامه دهند.

مستندات

• قانون تسهیلات استخدامی جانبازان و قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران
• قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران

سخن پایانی

کمیسیون ماده 16 رسیدگی به شکایات جانبازان، با جایگاه قانونی و به عنوان مرجع شبه قضایی، نقش مهمی در احقاق حقوق ایثارگران دارد و آرای آن برای دستگاه‌های اجرایی لازم‌الجرا است. این کمیسیون از سال 1377 تاکنون با رسیدگی به بیش از 60,000 پرونده از مجموع 70,000 پرونده تشکیل شده، گام‌های موثری در جهت حل و فصل شکایات و اجرای قوانین مربوط به جانبازان، آزادگان و خانواده شهدا برداشته است.